MACİT SOYDAN

Kızının instagram hesabından paylaştığı "Hoşça kalın dostlarım benim, hoşça kalın! Sizi canımda canımın içinde, kavgamı kafamda götürüyorum. Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın... Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana istemez... Tek hecesiz elveda" sözleriyle "O güzel atlara binip gidenler" kervanına katıldı... 

Çıplak gerçeği görüp alımlamayı, onu dünya görüşü ışığında yorumlamayı ve sahnede gelişmiş bir estetikle yeniden üretmeyi tiyatrosunda temel ilkeler olarak benimsemişti.  

Nikolay Gogol’den, Alfred Jarry’e Janoslav Hasek’ten Peter Weiss’a, John Steinbeck’tan Edward Bond’a, Tankred Dorst’tan Max Frisch’e, Aziz Nesin’den Yaşar Kemal’e, Vasıf Öngören’den Bilgesu Erenus’a, Başar Sabuncu’dan Orhan Asena’ya, birçok yazarın yapıtını/yapıtlarını sahneye taşıdı. Her birinin üzerinde sağlam bir dramaturjik çalışma yaparak, kimini uyarladı, kimini de yeniden kurguladı.  

Uğraş alanlarından biri de şiir yorumculuğuydu. Özellikle, Bertolt Brecht, Nazım Hikmet, Can Yücel ve Ahmet Arif gibi şairlerin şiirlerinden yapımlar hazırlamış olması bunun bir yansıması ve somut göstergesiydi. Şiirleri kendine özgü bir biçimde, dramatik bir etki yaratarak okurdu. 

Ayrıca, çok özel sinema projelerinde görev almıştı. Ali Özgentürk’ün yönettiği At (1982), Zeki Ökten’in yönettiği Faize Hücum (1982), Fehmi Yaşar’ın yönettiği Camdan Kalp (1990), Ben Hopkins’in yönettiği Pazar, Bir Ticaret Masalı (2008), Çağın Irmak’ın yönettiği Prensesin Uykusu (2010) rol aldığı filmlerden bazılarıydı. 

Dostlar Tiyatrosu'la birlikte rol ve görev aldığı bir sinema filmi ise Hakkari'de Bir Mevsim’di. 1982 yılında, Ferit Edgü’nün "O" adlı romanından sinemaya uyarlanan filmin senaryosunu Onat Kutlar yazmış, başrolünü (Öğretmen) kendisi oynamış, yalın ve etkili oyunculuğuyla unutulmazlar arasındaki yerini almıştı.

Rol aldığı bütün filmlerde, oyunculuğuyla filmin kalitesini arttırdı. At filmindeki rolüyle 1982’de, Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü, Faize Hücum’daki rolüyle de, 1983’te, yine aynı festivalde, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü aldı. Aslında yönetmen sanatı olan sinemada rol aldığı filmlerde, kendisine tanınan çerçevenin dışına taşmadan, mührünü basmayı başardı. 

Dikmen Gürün’ün deyişiyle, “altmış yıldır sahnelerden yaydığı ışığın gücünü toplumcu söylemi ve bu anlamda ödün vermez duruşuyla besleyen bir tiyatro insanı.”ydı.  

Sanatçının misyonunun odasına çekilip kitabını yazmaktan, sahneye çıkıp oyununu oynamaktan ibaret olmadığının hep ayırdındaydı. 

Estetik yoluyla aydınlatıcı, kişilik bakımından aydınlanmacı bir sanatçıydı. Toplumu sanat yoluyla ışıtmaya, genç sanatçılara örnek olmaya çalıştı. 

GENCO ERKAL... 

O da diğer büyük ustalar gibi "O Güzel Atlara Binip Gidenler" kervanına katıldı.

Işıklar İçinde Uyusun... 

Nota ve Tınıyla... 

macit.soydan@gmail.com